آزمون‌های هوش و نخستین تعریف‌های هوش مصنوعی

خلاصه تدریس استاد در این جلسه

در جلسه‌ی دوم به موضوع آزمون‌های هوش پرداختیم. ابتدا مثال‌هایی از آزمون‌های کلاسیک IQ بررسی شد؛ مانند سؤالات تکمیل توالی شکل‌ها (سه شکل داده می‌شود و دانشجو باید شکل چهارم را حدس بزند) یا مسائل ریاضی از قبیل: با داشتن سه نقطه‌ی ( x 1 , y 1 ) , ( x 2 , y 2 ) , ( x 3 , y 3 ) (x 1 ​ ,y 1 ​ ),(x 2 ​ ,y 2 ​ ),(x 3 ​ ,y 3 ​ ) روی یک نمودار، سؤال این است که برای x 4 x 4 ​ چه y yای به‌دست می‌آید؟ نشان دادیم که بعضی افراد رابطه‌ی ساده‌ی خطی را می‌بینند و برخی دیگر سعی می‌کنند الگوهای پیچیده‌تری را فرض کنند. نتیجه: آنچه آزمون‌های هوش اندازه می‌گیرند، فقط بخشی از ظرفیت‌های ذهنی انسان است و تفسیر نتایج آن‌ها نیز می‌تواند نسبی باشد. سپس وارد تعریف هوش مصنوعی از دیدگاه علوم کامپیوتر شدیم و دو تعریف مهم را بررسی کردیم: تعریف اول: هوش مصنوعی شاخه‌ای از علوم کامپیوتر است که به طراحی و تحلیل الگوریتم‌ها و ساختارهای محاسباتی می‌پردازد که می‌توانند وظایفی مانند ادراک، یادگیری، استدلال و حل مسئله را به‌صورت خودکار انجام دهند. تعریف دوم: هوش مصنوعی را می‌توان «مطالعه و ساخت سیستم‌هایی» دانست که قادرند کارهایی را انجام دهند که در حالت عادی به هوش انسانی نیاز دارند؛ یعنی کامپیوتر به‌صورت یک ماشین هوشمند عمل می‌کند و می‌تواند تصمیم‌گیری، پیش‌بینی و حل مسئله را شبیه انسان انجام دهد. در پایان جلسه، به این نکته‌ی کلیدی اشاره کردیم که وقتی از «هوش مصنوعی» صحبت می‌کنیم، معمولاً منظورمان سیستم‌هایی است که می‌توانند به‌طور خودکار یاد بگیرند، تصمیم بگیرند و در محیط‌های مختلف عمل کنند؛ نه صرفاً برنامه‌های ثابت و خطی.