آشنایی با «هوش» در علوم شناختی و انواع هوش

خلاصه تدریس استاد در این جلسه

«در جلسه‌ی اول، ابتدا به این پرسش پرداختیم که «هوش چیست؟» و دیدیم که حتی در علوم شناختی و روان‌شناسی، هنوز تعریف واحد و قطعی از هوش وجود ندارد. به گفته‌ی رابرت استرنبرگ و سایر روان‌شناسان برجسته، هوش مفهومی است که سال‌هاست محققان را به چالش کشیده و هنوز اجماعی کامل درباره‌ی آن شکل نگرفته است. در ادامه چند دیدگاه مهم در مورد هوش را مرور کردیم: دیدگاه اول: هوش به‌عنوان ظرفیت یادگیری از تجربه؛ یعنی توانایی فرد در یادگیری از موقعیت‌ها و استفاده از آن در آینده. دیدگاه دوم: هوش به‌عنوان توانایی سازگاری با محیط؛ فرد باهوش کسی است که می‌تواند خود را با شرایط جدید و متغیر تطبیق دهد. دیدگاه سوم (فراشناخت): تأکید بر نقش فراشناخت؛ یعنی آگاهی فرد از فرایندهای ذهنی خودش و توانایی کنترل و تنظیم آن‌ها. دیدگاه چهارم (نقش فرهنگ): هوش در فرهنگ‌های مختلف معنای متفاوتی دارد؛ رفتاری که در یک فرهنگ نشانه‌ی هوشمندی است، ممکن است در فرهنگ دیگر نشانه‌ی نادانی یا بی‌ادبی تلقی شود. سپس بحث کردیم که چرا نمی‌توان یک تعریف ثابت و جهانی برای هوش ارائه کرد و چگونه تفاوت‌های فرهنگی، اجتماعی و موقعیتی بر درک ما از «باهوش بودن» تأثیر می‌گذارند. در پایان، به مقدمه‌ای بر انواع هوش پرداختیم: هوش هیجانی (توانایی درک و مدیریت هیجان‌ها) هوش اجتماعی (مهارت در برقراری ارتباط و درک دیگران) هوش منطقی–ریاضی / خطی هوش تحلیلی و انتقادی و سایر انواع هوش (مانند هوش خلاق، عملی و …) تأکید شد که درک این تنوع، برای فهم بهتر هوش مصنوعی و طراحی سیستم‌های هوشمند بسیار مهم است؛ زیرا AI معمولاً فقط بخشی از این طیف وسیع هوش انسانی را پوشش می‌دهد.»